Унучатая пляменніца камдзіва Васіля Чапаева Марына звярнулася да прэзідэнта Беларусі. Яна просіць перадаць у Расію дэмантаваны у 2019 годзе ў Гродне бюст сваяка.

Калі і чаму прыбралі Чапаева?

У лютым 2019 года гарадскія службы знялі з пастамента на вуліцы Васілька бюст героя грамадзянскай вайны ў Расіі Чапаева. Помнік абяцалі адрэстаўраваць да 75-годдзя Гродзенскай вобласці. Жыхары горада актыўна абмяркоўвалі лёс помніка і магчымыя яму альтэрнатывы. Адна з прапаноў - замяніць Чапаева на помнік паэту Міхасю Васільку, імя якога носіць цяпер вуліца. 31 сакавіка 2019 года стала вядома, што бюст Чапаева адправяць у музей. Гарадскія ўлады падтрымалі прапанову аб пераносе помніка.

Расійскае інфармацыйнае агенцтва «Чырвоная Вясна» адправіла запыт у МЗС РФ. Дыпламаты ў красавіку 2020 сустрэліся з прадстаўнікамі Гродзенскага аблвыканкама. Тыя далі зразумець, што дэмантаж бюста Чапаева не з’яўляецца «барацьбой з савецкімі манументамі».

Нашчадкі Чапаева просяць Лукашэнку перадаць у Расію дэмантаваны ў Гродне помнік
Працы па дэмантажы помніка Чапаева ў Гродне. Фота: Руслан Кулевіч

Прыводзім тэкст звароту Марыны Чапаевай:

Уважаемый Александр Григорьевич, меня зовут Марина Чапаева, я внучатая племянница легендарного героя Гражданской войны Василия Ивановича Чапаева. Я извиняюсь, что мне приходится обращаться к вам в такой напряженный момент и, так сказать, пользоваться ситуацией. Но, быть может, моя просьба несколько разрядит обстановку. Генеральная прокуратура России направила мое обращение в Генпрокуратуру Беларуси о демонтаже бюста Василия Чапаева в городе Гродно. В прошлом году его варварски отбойными молотками снесли, якобы для реставрации по требованию ваших националистов из «Малады фронта».

Для Саратова Чапаев — герой, спасший город от штурма белочехов, то есть интервентов. Но он еще и символ освобождения нашего государства от иностранного вмешательства. Здесь в Саратове есть улица Чапаева, но нет памятника. Бюст героя гражданской войны занял бы достойное место в нашем городе. Прошу вас сделать великодушный жест и передать бюст Чапаева в Россию. Желаю вам успеха, надеюсь на ваше сочувствие и отзыв.

Адкуль Чапаеў у Гродне?

Чапаеў ніколі не быў ні ў Гродне, ні ў Беларусі. Па адной з версій, якую распавядаў краязнаўца Віктар Саяпін, бюст героя Грамадзянскай вайны ў Расіі трапіў у Гродна выпадкова: яго перадалі «ў нагрузку» разам з будаўнічымі матэрыяламі з украінскага камбіната. Бюст усталявалі ў Гродне ў 1960-х гадах на вуліцы Чапаева. У 1994 годзе яе перайменавалі ў гонар беларускага паэта Міхася Васілька, які жыў на ёй. Помнік Чапаеву пры гэтым заставаўся на вуліцы.

Нашчадкі Чапаева просяць Лукашэнку перадаць у Расію дэмантаваны ў Гродне помнік
Дэмантаж бюста Чапаева на вуліцы Васілька ў Гродне. Фота: Руслан Кулевіч

Дзе цяпер помнік?

Помнік Чапаеву знаходзіцца на адным з прадпрыемстваў ЖКГ, у Гродзенскі гісторыка-археалагічны музей яго яшчэ не перадавалі.