Ад Гродна да Калымы
Вось гэты твор:
Что фашистам неугодно –
Нам как раз наоборот!
Мы отбили город Гродно,
Мы продвинулись вперед.
Далеко нам до стоянки,
Отдыхать приказа нет…
Нам красивые гроднянки
Улыбаются вослед.
Солнце светит новым светом,
Сердце песней занялось.
Жаль, что в городе вот этом
Раньше быть не довелось!
А вдали – грохочет грозно,
Нам вперед идти веля.
Город Гродно, город Гродно –
Белорусская земля…
Вадзім Папоў прайшоў франтавымі шляхамі да канца вайны, вярнуўся дамой пасля перамогі. У мірным жыцці вырашыў стаць доктарам – паступіў у медыцынскі інстытут. У 1949 г. яго арыштавалі. Дзесьці штосьці неасцярожна сказаў, вядома ж, паэт, хацеў дзяліцца думкамі. Гэтага хапіла для доўгага тэрміна зняволення.
Да 1956 г. ён знаходзіўся за калючым дротам у Джэзказгане. Толькі праз сем гадоў прыйшло доўгачаканае вызваленне. Вадзім Папоў працягваў пісаць вершы. Аднак ужо не толькі пра вайну. Яшчэ і пра новую рэчаіснасць, якая так неспадзявана раскрылася перад ім. У нейкі момант з-пад яго пяра выйшаў верш “Гренада-Колыма”:
Семью он покинул,
Ушел воевать,
Чтоб землю в Гренаде
Крестьянам отдать.
Вернулся из тех
Романтических мест
И вскоре, бедняга,
Попал под арест.
Спросил его опер:
– Скажи, на хрена
Сдалась тебе, как ее,
Эта Грена?
Бледнел он, как снег,
И краснел, как пион,
А опер орал:
– Ты немецкий шпион!
Судьбы колесо
Чуть не сбило с ума.
Решило ОСО:
Десять лет, Колыма.
Он мыл золотишко,
Слезы не тая,
и пел, как мальчишка:
-Гренада моя!
Почти Эльдорадо –
Тут золота тьма.
Гренада, Гренада,
Моя Колыма!
Повыпали зубы
Средь каторжной мглы.
И мертвые губы
Шепнули:
-Колы…
Калі першы верш пра Гродна ў савецкі перыяд час ад часу друкаваўся ў анталогіях ваеннай паэзіі, то другі ўпершыню (не ўлічваючы, канешне, самвыдат) дайшоў да чытача толькі ў 1990 г., незадоўга да смерці Вадзіма Гаўрылавіча Папова. Такім быў творчы шлях расійскага паэта, вобразна кажучы, ад Гродна да Калымы.
Невядомы аўтар. Сяброўскае пасланне “Прывітанне з Калымы”, Дальбуд, 1930-я
На першым здымку: пабудова мосту праз р. Калыма працоўнымі Дальбуда