Забыты фронт на Смаргоншчыне

Немцы прывезлі сюды вялікую колькасць бетона – амаль усе збудаванні арміраваныя спецыяльным  металам.

Будавалі  доты, бліндажы, назіральныя пункты – усё з бетона, – распавядае гісторык  Уладзімір Лігута.

 

З абодвух бакоў (і абаронцаў, і захопнікаў) будаваліся цэлыя падземныя гарады.

Расійскія збудаванні – зямлянкі і бліндажы ў 5-6 накатаў, з нямецкага боку – каменныя збудаванні, складзеныя на вякі.

 

Дот 79

 

Падчас Першай Сусветнай вайны маленькі горад Смаргонь  больш за 2 гады стрымліваў нямецкія атакі.

Пра гераічную 810-дзённую абарону мала напісана, гэты факт амаль не ўзгадваецца ў падручніках.

Менавіта абарона Смаргоні  зблытала планы немцаў на іх шляху на Маскву.

 

Расійскія ваенныя збудаванні амаль не захаваліся, а нямецкія становяцца помнікамі.

 

Дот 74

 

Тыя з іх, што знаходзяцца каля самой Смаргоні – рэстаўруюць, бетонныя збудаванні  ў лясах і па вёсках чакаюць свайго часу.

 

 

alt=”Image 18044″ >

Дот 5

 

У верасні 1915 года пад Смаргонню, адыходзячы з баямі ад Вільна апынуўся ўвесь корпус  расейскай гвардыі – гэта былі самыя найлепшыя жаўнеры тагачаснага расейскага войска, -распавядае ў сваёй кнізе “У Сморгони под знаком Святого Георгия” Уладзімір Лігута.

 

– У іх шэрагах служылі адмыслова адабраныя па росту і нават па колеру вачэй і валос жаўнеры. Менавіта гэты корпус атрымаў ад вярхоўнага галоўнакамандуючага загад – “ ні кроку назад і стаяць тут насмерць! Утрымаць смаргонскія пазіцыі і не пусціць варага на Менск і Маскву!”.

У першы дзень баёў немцы згубілі больш за 5,5 тысяч сваіх жаўнераў, а рускія каля 3 тысяч.”

 

У абароне Смаргоні ўдзельнічалі знакамітыя рускія пісьменнікі  Міхаіл Зошчанка і Валянцін Катаеў.

 

Здымкі аўтара