Гістарычна склалася, што людзі сяліліся ўздоўж рэк. Па-першае, вада патрэбна чалавеку для піцця, па-другое, у адсутнасці дарог рэкі былі транспартнымі шляхамі. Часы змяніліся, рачную ваду мы не п’ем, але яе стан часта непакоіць гараджан. Адкуль у кране бярэцца вада, куды цякуць сцёкавыя воды і ці перасохне Нёман? Разбіраемся разам з прадстаўніцай арганізацыі «Зялёны тэлефон» Палінай Бурко ў новым выпуску падкасту «Утульны горад».

Слухай размову цалкам у падкасце або чытай тэзісна і ў вялікім скароце ніжэй.

Адкуль у кране вада, і ці можна яе піць

Вада ў гродзенскіх кватэрах бярэцца не з Нёмана, як можна было раптам падумаць, а з падземных крыніц. Чым глыбей знаходзяцца крыніцы — тым больш чыстая вада, бо ніжэй верагоднасць, што нейкія хімічныя рэчывы з паверхні туды трапяць.

Менавіта ад глыбіні знаходжання крыніц і якасці наступнай ачысткі залежыць, ці бяспечна піць ваду з-пад крана. У дрэнна ачышчай вадзе знаходзіцца вялікая колькасць мінеральных соляў. Калі чалавек доўгі час спажывае такую ваду, гэта можа прывесці да ўтварэнне камянёў у нырках.

Якасць вады залежыць не толькі ад глыбіні крыніц і гарадскіх фільтраў. Калі трубы ў вашым доме старыя, лепей адмовіцца ад спажывання такой вады без дадатковай фільтрацыі. Так ці інакш, фільтраваць ваду — больш экалагічны спосаб, чым купляць яе ў пластыкавых бутэльках.

Лонгрыд Hrodna.life: Ці можна ў Гродне піць ваду з-пад крана

Праблема нежадання гараджан піць ваду з-пад крана паходзіць з-за недаверу да дзяржаўных устаноў. Нават калі вадаканал і цэнтр гігіены і эпідэміялогіі сцвярджаюць, што яны правялі ўсе неабходныя тэсты і не выявілі парушэнняў, гараджане ставяцца да такіх заяў скептычна.

Чаму «цвітуць» вадаёмы і прычым тут сцёкавыя воды

Знакаміты працэс «цвіцення» вады — гэта паказнік вялікай распаўсюджанасці водарасцей у вадаёме. Праблема не толькі ў эстэтыцы, але і ў парушэнні балансу экасістэмы. Водарасці ў працэсе росту і разлажэння выдзяляюць таксіны. Акрамя таго, яны спажываюць шмат кіслароду, якога не хапае для астатніх насельнікаў вадаёма. Менавіта з-за цвіцення вады адбываецца масавая гібель рыб і расліннасці на дне.

Слухайце і чытайце таксама: Як і навошта рабіць горад больш зялёным?

Але чаму гэтыя водарасці раптам пачынаюць так актыўна размнажацца? Адна з прычын — злучэнні азоту і фосфару, якія дзейнічаюць на водарасці як угнаенні, садзейнічаюць іх росту. Фосфар і азот — складнікі сельскагаспадарчых угнаенняў, сцёкавых вод і мыючых сродкаў. Калі нешта з гэтага спісу трапіць у раку ці возера — вада там зацвіце.

Што мы можам з гэтым рабіць?

Звяртаць увагу на тое, як змяняецца вада ў рэках. Калі адбываецца нешта падазронае — звярніцеся ў «Зялёны тэлефон», ці наўпрост у Цэнтр гігіены і эпідэміялогіі. На жаль, самастойна змагацца са злучэннямі фосфару ў рэках у нас не атрымаецца.