Што будзе з сярэдняй адукацыяй у Беларусі ва ўмовах эпідэміі, пакуль незразумела. Некаторыя дзеці ходзяць у школу, некаторыя сышлі на індывідуальны план навучання, некаторыя проста застаюцца дома па заяве бацькоў. Міністэрства адукацыі яшчэ выбірае спосаб атэстацыі вучняў. Тым часам некаторыя школы паспяхова ўводзяць дыстанцыйнае навучанне.
Не абавязкова інтэрнэт
Сістэма адукацыі ў краіне не гатовая да татальнага пераходу ў анлайн. Пра гэта распавёў «Гродна Плюс» Руслан Абрамчык, начальнік галоўнага ўпраўлення адукацыі Гродзенскага аблвыканкама
Для аддаленага навучання павінна быць тэхнічная база ў школе і дома, а настаўнікі і дзеці павінны быць гатовыя падпарадкоўвацца рэжыму. Пры гэтым не абавязкова выкарыстоўваць для сувязі інтэрнэт: могуць быць і іншыя формы ажно да перадачы хатніх заданняў на паперы.
Напрыклад, у Партугаліі ў 200 тысяч вучняў няма камп’ютара або доступу да інтэрнэту, перадае Euronews. Супрацоўнікі сферы адукацыі або паштальёны забіраюць у школах навучальны матэрыял, адвозяць яго навучэнцам, а затым збіраюць і перадаюць настаўнікам выкананыя заданні.
«Кожная школа вырашыць сама»
— Кожная школа будзе вызначаць фармат працы, зыходзячы з гатоўнасці сваіх педагогаў, дзяцей і тэхнічнай базы, — сказаў Руслан Абрамчык. Ён кажа, што ў школах ёсць інтэрнэт, у дзяцей ёсць тэлефоны, ёсць платформы, якія дазваляюць кантраляваць навучанне. Пытанне гатоўнасці педагогаў прапрацоўваюць ва ўзмоцненым рэжыме.
Па словах Абрамчыка, цяпер ёсць запыт і ад вучняў, асабліва выпускных класаў, і ад бацькоў на арганізацыю аддаленай працы. Ёсць і ініцыятыва настаўнікаў.
Не толькі вучыць
У вобласці вучацца або працуюць у гэтай сферы каля 200 тыс. чалавек, распавёў Руслан Абрамчык. Гаворка ідзе пра 300 дзіцячых садкоў, 321 школу, 24 прафесійныя ўстановы.
Чыноўнік падкрэслівае, што школа не толькі вучыць. Ёсць і іншыя важныя функцыі, напрыклад, сацыялізацыя. Або бясплатнае харчаванне для дзяцей са шматдзетных і малазабяспечаных сем’яў.
Ці проста магчымасць заняць дзіцяці, калі бацькі з-за спецыфікі прафесіі не могуць сысці на самаізаляцыю і пакінуць яго дома аднаго.
— У далейшым будзем арганізоўваць навучальны працэс так, каб любая сям'і мела магчымасць прывесці дзіцяці калі не дзеля ведаў, то дзеля таго, каб яно было пад кантролем, — кажа Руслан Абрамчык.
Што адбываецца ў гродзенскіх школах?
Міністр адукацыі Ігар Карпенка ў канцы красавіка казаў, што не бачыць праблемы ў аднаўленні заняткаў у школах. Ён сцвярджаў, што ў школах прымаюцца ўсе неабходныя меры бяспекі.
— Мер асаблівых і няма. Антысептыкі толькі на вахце, у кабінетах іх няма. Паўшколы без масак, бо яны толькі рэкамендаваныя, — распавяла Hrodna.life супрацоўніца адной з гродзенскіх школ. Сярод дзеючых мер бяспекі - тое, што дзеці не ходзяць з кабінета ў кабінет, а сядзяць у адным увесь дзень. Таксама на вахце ляжыць журнал, дзе кожны педагог піша пра свой стан здароўя.
У школу ходзіць прыкладна палова вучняў. Колькасць залежыць ад класа: маленькіх дзяцей няма з кім пакінуць, вось іх і вядуць у школу. Падлеткі застаюцца дома. А вось выпускныя класы таксама ходзяць на вучобу.
Адзінага рашэння, як вучыцца, у школах Гродне няма. Настаўнікі дзейнічаюць па сваім меркаванні. Бацькі раяць адзін аднаму шукаць інфармацыю аб занятках у школьным каляндарна-тэматычным плане. Па хэштэгах можна пашукаць ўрокі ў групе ў фэйсбуку, а дапамогі - на платформе ЭФФОР.
Распрацавалі сваю анлайн-платформу
Гродзенскі Інстытут развіцця адукацыі стварыў віртуальную школу, дзе сабраны матэрыял для навучання па ўсіх школьных прадметах з 3 па 11 клас. Гэта відэаўрокі, літаратура па тэме, дадатковыя матэрыялы, практычныя часткі. Пасля кожнага ўрока ёсць тэсты для самакантролю.
Усяго падрыхтавана больш за 400 відэаўрокаў: і па школьных прадметах, і па прафесіях накшталт тынкоўшчыка або муляра. У дзень платформа «Віртуальная школа. Анлайн-урокі» рэгіструе больш за 15 тысяч наведванняў. Гэтыя ж відэаўрокі ёсць і на YouTube.
Калі будзе платформа для ўсёй краіны?
Адзіную для ўсёй Беларусі платформу для аддаленага навучання школьнікаў могуць стварыць да канца 2020 года, паведамляе БЕЛТА.
Абяцаюць узяць лепшыя напрацоўкі, якія ёсць у школах, і спецыяльна падрыхтаваць тыя ці іншыя метадычныя напрацоўкі. А яшчэ ўлічыць вопыт суседніх краін.
«Перайшлі на „дыстанцыйку“ за адзін дзень»
Гродзенец Павел Махінаў працуе намеснікам дырэктара па выхаваўчай працы ў прыватнай установе адукацыі «Сярэдняя школа Стэмбрыдж» у Мінску. Маючы за плячыма досвед працы ў дзяржаўнай школе, Павел распавёў Hrodna.life, як яго цяперашняя школа прыстасавалася да новых умоў.
Укараняць элементы анлайн-навучання ў школе пачалі яшчэ ў мінулым годзе — школа атрымала ад Google пакет інструментаў G Suite. Спачатку такі спосаб навучання выкарыстоўвалі для тых вучняў, хто захварэў, або для тых, хто разам з бацькамі часова з’ехаў у камандзіроўку за мяжу. Гэта быў дадатковы інструмент. На працягу года для настаўнікаў і дзяцей былі арганізаваны невялікія трэнінгі: як карыстацца і працаваць у Google Classroom.
Але з-за пагаршэння эпідэміялагічнай сітуацыі школа вырашыла прыняць меры і стварыць для вучняў і педагогаў бяспечныя і спрыяльныя для здароўя ўмовы навучання — перайсці часова на дыстанцыйны фармат.
«Мы апыталі бацькоў навучэнцаў. Даведаліся тэхнічныя магчымасці… і бацькі нас падтрымалі! — адзначае Павал. — Мы пастаянна пытаемся дзяцей і бацькоў пра такі фармат навучання. Бацькі нам удзячныя, падтрымліваюць і актыўна ўключаюцца ў вывучэнне матэрыялу разам з дзецьмі. Хтосьці выкарыстоўвае вопыт школы для сваёй працы на „ўдалёнцы“».
Павел кажа, што школе пашанцавала — практычна ва ўсіх дзяцей (у школе навучаецца каля 200 навучэнцаў - заўв.) ёсць планшэт або камп’ютар з усталяванымі праграмамі. Некаторых навучэнцаў планшэтамі забяспечыла школа.
Фармат працуе, але не хапае сацыялізацыі
Асаблівасці працы пры дыстанцыйным навучанні «адточвалі» два тыдні. Настаўнікі паглыблена знаёміліся з магчымасцямі Google Classroom на трэнінгах, дзяліліся цікавымі адукацыйнымі рэсурсамі (напрыклад Jamboard — Google), кансультавалі дзяцей і бацькоў.
«У чым плюсы анлайн-навучання? Гэта незвычайны фармат як для дзяцей, так і для настаўнікаў. Пацешна, калі дзеці дзяліліся сваімі хатнімі жывёламі, расказвалі пра свае хобі і захапленні, — кажа Павел. — У нашай школе ёсць два тыпы навучальных заняткаў: meet up урок (дзеці абмяркоўваюць тэму з настаўнікам) і to do ўрок (дзеці атрымліваюць заданні для самастойнага выканання). Для тых дзяцей, якія „выпалі“ або могуць „выпасці“ з анлайн урока, настаўнік загадзя размяшчае заданні, дае апісанне ўрока, вызначаць тэрміны здачы матэрыялаў».
Таму, тлумачыць Павел, не абавязкова ўвесь час знаходзіцца на сувязі. Так што гаджэты падзеляць нават у шматдзетнай сям'і.
«Іншымі словамі, мы выкарыстоўваем тэхналогію „перавернутага навучання“, якая стала папулярнай у сённяшніх умовах. Навучэнец атрымлівае матэрыял для самастойнага вывучэння, а на занятках адбываецца абмеркаванне на разуменне тэмы. Дадаткова, настаўнікі прапануюць дзецям рабіць невялікія праекты ў рамках метапрадметнага і STEM падыходу ў навучанні. У той жа час, камп’ютар або планшэт — гэта, перш за ўсё, інструмент для працы з інфармацыяй, працу з падручнікамі і сшыткамі ніхто не адмяняў».
Павел кажа, што пры ўсіх плюсах дыстанцыйнага навучання, ёсць важны мінус — адсутнасць жывых зносін. У школе дзеці сацыялізуюцца праз зносіны, гульні, рашэнне спрэчных сітуацый, сумеснае баўленне часу. Настаўнікі прызнаюцца, што вэб-камера не можа перадаць эмоцыі і пачуцці дзяцей, не відаць якія цяжкасці ёсць у дзіцяці пры вывучэнні матэрыялу. Якімі б супертэхналогіямі не карыстаўся педагог — заўсёды важным момантам будзе матывацыя дзіцяці.
Чаму прыватная школа можа перайсці на «ўдалёнку», а дзяржаўная — не?
Павел Махінаў кажа, што гэта неадназначнае пытанне. У Беларусі ёсць пэўная культура прыняцця рашэнняў: мы спачатку «абмяркоўваем», «вывучаем», «назіраем» і толькі потым «усё ўзважыўшы» — прымаем рашэнне. Шмат у чым таму ў прыватным сектары прыняцце рашэнняў адбываецца хутчэй.
Павел звяртае ўвагу, што імплементацыя дыстанцыйнага навучання,
у тым ліку і на ступенях агульнай сярэдняй адукацыі, з’яўляецца часткай дзяржаўных праграм, стратэгій і канцэптуальных падыходаў па ўдасканаленні сістэмы адукацыі ў Беларусі, праца па якіх вядзецца з пачатку 2010-х.
— Я ўпэўнены, што дзяржаўныя школы могуць перайсці на дыстанцыйную форму навучання. Не сёння-заўтра, але могуць, асабліва ў існуючых умовах. Дарэчы, афіцыйна з нядаўняга каментара прадстаўніка Міністэрства адукацыі - школы гатовыя да такога пераходу. Упэўнены, што многія настаўнікі ўжо паспяхова працуюць з навучэнцамі аддалена з выкарыстаннем розных электронных адукацыйных рэсурсаў.
Павал кажа, што паспяховы пераход да дыстанцыйнай формы навучання, няхай і часова неабходны, залежыць ад некалькіх фактараў:
- распрацоўка лакальных нарматыўна-прававых актаў;
- тэхнічнае забеспячэнне ўдзельнікаў адукацыйнага працэсу;
- методыка выкладання і працы ў анлайн платформах;
- лічбавыя навыкі;
- матывацыя педагогаў і іх гатоўнасць да такога фармату працы;
- падтрымка бацькоў;
- разуменне таго, што анлайн навучанне дома ля камп’ютара — гэта такая ж адказнасць, як і афлайн навучанне седзячы за партай у школе.
Лівянт: Міністэрства адукацыі дзейнічае хаатычна
Яўген Лівянт, вядомы беларускі педагог і рэпетытар, кіраўнік рэпетытарскія цэнтра «100 балаў», сказаў у інтэрв'ю Sputnik.by, што ў Беларусі немагчыма хутка арганізаваць дыстанцыйнае навучанне.
У яго цэнтры сталі думаць пра дыстанцыйнае навучанне яшчэ 1 лютага. За гэты час нарасцілі інтэрнэт-магутнасці, закупілі тэхніку, навучылі настаўнікаў, уклалі ў гэта грошы.
Кожны асобны настаўнік не можа сам запісаць свае ўрокі, кажа Лівянт. Па-першае, адзін чалавек павінен вучыць, іншы — складаць план навучання. Па-другое, не варта ператвараць настаўніка ў сістэмнага адміністратара, гукарэжысёра, відэамантажора, а яшчэ і «шоўмена», каб матываваць дзяцей. І нават без гэтага ў настаўнікаў з «100 балаў» час на падрыхтоўку да заняткаў вырас у тры-чатыры разы.
Спробы Міністэрства адукацыі арганізаваць дыстанцыйнае навучанне Яўген называе хаатычнымі і непрафесійнымі. Акрамя таго, ён звяртае ўвагу, што ў Кодэксе аб адукацыі не ўрэгулявана дыстанцыйная адукацыю. Ён заклікае тэрмінова вырашыць гэтую заканадаўчую праблему.
Праблема палітычная?
Педагог Ганна Севярынец лічыць, што праблема з арганізацыяй дыстанцыйнага навучання — палітычная.
— У нашым міністэрстве вельмі добра пабудавана вертыкаль улады, і яна сапраўды працавала. Як там ужо гэта працавала і дзеля якіх мэтаў - іншая справа. А праблема зараз менавіта палітычная, бо міністэрства не можа быць цалкам самастойным у сваіх рашэннях, — распавяла Севярынец.
Яна лічыць, што ў міністэрстве хапае прафесіяналаў і зараз там ідзе нейкая ўнутраная барацьба: паміж тымі, хто адэкватна ўспрымае сітуацыю і тымі, хто хоча захоўваць палітычны курс.
Дыстанцыйнае навучанне не азначае толькі анлайн, кажа Севярынец. Дзеці могуць працаваць самастойна са сшыткам, з падручнікам, слоўнікамі, з энцыклапедыямi, а гаджэты выкарыстоўваць толькі для перадачы інфармацыі і зваротнай сувязі. Што тычыцца настаўнікаў, многія разгубленыя, некаторыя не ўмеюць карыстацца электроннымі сродкамі сувязі. Не ва ўсіх ёсць час прыдумляць задання. Іншыя не жадаюць звышнагрузак, працы па выхадных і мітусні з праверкай заданняў па фотаздымках.
Што ў суседзяў?
Яўген Лівянт заклікае паглядзець на прыклад Украіны. Там школьныя ўрокі транслююць па тэлевізары. Так можна зрабіць і ў Беларусі, лічыць Лівянт. 15−20 лепшых педагогаў запішуць відэа. У першай палове дня будуць трансляваць урокі, у другой звычайныя настаўнікі правядуць зваротную сувязь. Для гэтага патрэбныя жаданне, палітычная воля, іншы менеджмент і заканадаўчая база, кажа Яўген.
Як мяняліся рашэнні наконт атэстацыі?
У пятніцу 24 красавіка некаторыя школы атрымалі схему, якая тлумачыць, як сёлета выстаўляць адзнакі за чвэрць і год. У дакуменце сказана: калі вучань не ходзіць на заняткі па заяве бацькоў, то ў журнале ставіцца адзнака аб пропуску. За чацвёртую чвэрць ён не будзе атэставаны, гадавая адзнака выстаўляецца па выніках трох чвэрцяў.
Чытайце таксама: Как аттестуют тех, кто остается дома
28 красавіка ў перадачы «В обстановке мира» на СТВ начальнік Галоўнага ўпраўлення прафесійнай адукацыі Міністэрства адукацыі Сяргей Каспяровіч заявіў, што студэнты і школьнікі павінны асабіста прысутнічаць на атэстацыі.
1 мая міністр адукацыі Ігар Карпенка заклікаў бацькоў не хвалявацца з нагоды атэстацыі.
— Можа, наведвальнасць школ сёння невялікая, але разам з тым я лічу, што мы ні аднаго дзіцяці не пакінулі па-за ўвагай. Сёння ў прэсе шмат укідаў з нагоды атэстацыі. Хай бацькі не хвалююцца з гэтай нагоды — усіх, каго трэба, мы атэстуем. Уся неабходная нарматыўная база для гэтага ёсць, — сказаў Ігар Карпенка.
Тыя дзеці, якія зараз не ходзяць на заняткі па заяве бацькоў, могуць быць атэставаны па выніках трох чвэрцяў. Яшчэ адзін варыянт — яны могуць прыходзіць у школу ў суботу або пасля заняткаў, каб настаўнік мог праверыць іх веды, паведамляе ТУТ.БАЙ.
