Урывак са спектакля «Жаночы пытанне» па Тэфі стаў творчай справаздачай тэатральнай студыі «Турандот» за мінулы 2019 год. Яго паказалі ў гродзенскім драмтэатры 22 снежня. Крыху раней, у лістападзе, тут прайшоў яшчэ адзін спектакль ад артыстаў студыі - «Восем жанчын, што кахаюць». Бухгалтар, кухар, айцішца і нават вальшчык лесу выйшлі на сцэну ў якасці артыстаў і здзівілі публіку. «Ведаеце, як я радавалася, калі ім панеслі кветкі!», — кажа кіраўнічка студыі, актрыса Гродзенскага драмтэатра, Аксана Плікус. — Гэта і мой поспех таксама".
Ідэя стварыць тэатр з «людзей з вуліцы» з’явілася ў Аксаны Плікус і Святланы Марэцкай яшчэ ў 2016 годзе.
«Мы наіўна лічылі, што гэта магчыма — стварыць такі тэатр і, можа, нават канкураваць з прафесіяналамі. Мы, акцёры, трошкі „шлёпнутыя“ ў гэтым сэнсе». Калі выбіралі назву, узгадалі Турандот — і спектакль тэатра Вахтангава, і саму прынцэсу з п’есы Карла Гоцы. «Яна мудрая, разумная, прыгожая і хітрая. Вырашылі, што нам гэта падыдзе».
З часам многія ілюзіі рассеяліся, а тэатр застаўся. Каля 60 чалавек прыходзяць сюды вучыцца тэатральнаму майстэрству. «Я бачу, што такая патрэба існуе. У нас займаюцца не толькі дзеці, якіх бацькі піхаюць: „Ты павінен, таму што я хачу, каб ты стаў артыстам“. Прыходзяць і дарослыя. Напэўна, людзі адчуваюць у жыцці недахоп творчасці, раз іх сюды цягне».
«Я працую ў IT-сферы і ўвесь час у пошуку чагосьці новага, што дапаможа паглядзець на сваё жыццё пад другім вуглом, — кажа актрыса студыі Ульяна Ляскевіч, — я люблю ўсе свае ролі і вельмі ўдзячная Аксане Плікус, майму правадыру ў свеце тэатра, што яна дапамагла мне іх сыграць. Нейкіх асаблівых чаканняў наконт новых роляў у мяне няма. Магчымасць прымерыць на сябе жыццё любого новага персанажа ўжо само па сабе — вялікае задавальненне «.
Змяніць жыццё пасля працы
Як удаецца людзям самых розных прафесій пераключацца з працы на тэатр, для Аксаны дагэтуль застаецца загадкай. «Заняткі праходзяць па выхадных. Напэўна, паспяваюць адаспацца і адпачыць, — жартуе яна. — Але галоўнае — яны прыходзяць ужо з адчуваннем, што тут нейкі цуд адбываецца, яны ўжо гэтага чакаюць «.
Кухар Яўгенія Кузміч кажа, што прыйшла ў тэатр «па волі сэрца». Калі ўбачыла аб’яву аб наборы ў студыю, запісалася без доўгіх роздумаў. «Вядома, вялікі актрысай ўжо не станеш, але мара аб сцэне хоць у нейкай ступені збудзецца», — распавядае яна.
З марай «стаць як Джулія Ламберт» прыйшла ў студыю і вучаніца гімназіі Арына Войтас. Яна вучыцца ў тэатральным класе і ўжо сыграла ў дзіцячых школьных спектаклях Моль з Мухі-цакатуха і бабу-Ягу на навагодніх ранішніках. У спектаклі «Восем жанчын, што кахаюць» у яе адна з першых дарослых роляў. Адына адыграла пакаёўку Луізу.
«Бацькі вырашылі, што раз я хачу стаць актрысай, то варта паспрабаваць. Сябры мяне таксама падтрымліваюць, а некаторыя, напэўна, нават трошкі зайздросцяць.»
Нягледзячы на тое, што прафесійныя артысты «спачатку вучацца пяць гадоў, а потым яшчэ кожны дзень у тэатры», самадзейныя артысты таксама растуць над сабой. «Ужо цяпер некаторыя мае дзяўчынкі маглі б пасупернічаць з некаторымі артыстамі. І са мной у тым ліку», — прызнаецца Аксана Плікус. — Усё дзеля гэтага і ладзілася — каб людзі дакрануліся да тэатра, каб яны ўбачылі, што гэта не проста выйсці на сцэну і прачытаць тэкст, што гэта праца над сабой, у першую чаргу".
Марыя Шашко ў звычайным жыцці - бухгалтар. Але па яе словах, лепш адчувае сябе на сцэне, чым у бухгалтэрыі. «Бывае, калі рыхтую ролю, то ў размовах на працы выкарыстоўваю нейкія рэплікі са спектакля, спрабую інтанацыі. За працай часу на тэатр, вядома, мала застаецца».
Турандотцік і Турандоцішча
Праўда, кіраўнічка студыі прызнаецца, што не заўсёды і не ўсё атрымліваецца гладка. «Бывае, вельмі злуюся, калі ня запамінаюць, не фіксуюць, не ацэньваюць падзеі. Ты павінен змяняцца пасля ацэнкі, яна не проста так даецца». Тады, па словах Аксаны, можа назваць студыю не «Турандот», а напрыклад «Турандоцішча». Затое, калі нешта атрымліваецца, хочацца усіх абняць і назваць любімымі «Турандоцікамі».
Тэатр — справа жаночая?
Артысты тэатра-студыі ў асноўным жанчыны. Гэта прыкметна і па рэпертуары — п’есы даводзіцца выбіраць пад артыстаў. Зрэшты, аўдыторыя гледачоў драмтэатра таксама ў асноўным жаночая. «Напэўна, у тэатр прыходзяць тыя, хто сентыментальны, хто ранімы і тонкаскуры, хто хоча адчуваць эмоцыі. Наш тыповы глядач — гэта жанчына за сорак. Ёсць і такія спектаклі, куды яны спачатку прыходзяць самі, а потым прыводзяць і мужоў, як на сеанс псіхатэрапіі.
Няма акцёра, які не хацеў бы стаць рэжысёрам
Для сябе Аксана Плікус таксама зрабіла шмат адкрыццяў. «Акцёр, рэжысёр і педагог — гэта зусім розныя паняцці і прафесіі. Акцёр — гэта перш за ўсё эмоцыі, настрой. Рэжысёр — логік, практык з вельмі халодным позіркам. Эмоцыі ўсё ў бок. Рэжысёр вырашае, што рабіць, акцёр выбірае — як. Так што і мне бывае вельмі складана. Як акцёр я іх вучу, а як рэжысёр і педагог расту сама. Разам з імі на ўласным вопыце вучуся — як «руліць» трупай, як камунікаваць з бацькамі. Гэта ж зусім розныя людзі - малышы-шасцігодкі, падлеткі і дарослыя.
З дзецьмі трэба гуляцца, а з дарослымі «сю-сюкать» і «ля-лякать» ужо не атрымаецца. Яны павінны табе давяраць і бачыць, што ты разумееш, што кажаш."
Кожны год думаю, што «гэта ў апошні раз»
Вось цяпер у нас справаздачны спектакль, а некаторыя артысты на яго не прыйдуць. І трэба тэрмінова рабіць «ўводы», каб глядач «не заўважыў страты байца». Калі мне падкідваюць такія сюрпрызы, я кажу сабе: «Усё. Гэта апошні раз». Потым прыходзіць лета, я пачынаю сумаваць, пачынаю думаць «а вось гэта б сыграла Ульяна, а вось гэта б выдатна падышло Машы … Пачынаю фантазіраваць і ў новым сезоне пачынаю зноў».
Мера поспеху спектакля, Паводле Аксаны Плікус, - здзіўленне гледачоў. «Калі яны ўбачаць, што сапраўдныя пачуцці, іх пражыванне магчымыя на сцэне». З надзеяй на такі поспех студыйцы зараз працуюць над п’есай Тэфі «Жаночае пытанне». Здзівіць гледача прэм’ерай яны плануюць пад канец тэатральнага сезона, у траўні.
