Шэрасць, вецер і пустыя прасторы. Як беларускія гарады (не) адаптуюцца да змены пор года?

Апошнія гады зіма ў нашых гарадах больш нагадвае познюю восень ці раннюю вясну: тэмпература каля нуля, снег выпадае і тае ў тую ж ноч, слізкія сцежкі і шэрае неба. Праз глабальныя змены клімату тэмпература расце і ападкаў становіцца ўсё больш. Пры гэтым гарады, якія будаваліся пад іншыя ўмовы надвор’я, часта не даюць рады падладзіцца пад новыя патрэбы гараджан і гараджанак. Ці можна з дапамогай асаблівага праектавання зрабіць так, каб у гарадах усё ж было камфортна нават з улікам кліматычных зменаў? У падкасце «Утульны горад» разбіраемся разам з прадстаўніцай Менскай Урбаністычнай Платформы Ілонай Эльяшэвіч.

У гэтым выпуску адказваем на пытанні:

• Як гарады (не) змяняюцца ў розныя поры года?
• Дзе хавацца ад моцнага ветру?
• Чаму шырокія палі пасярэдзіне горада — дрэнная ідэя?
• У чым карысць фантанаў улетку?
• Што дапамагае не паслізнуцца ўзімку?
• Якім чынам архітэктура ратуе ад сезоннай хандры?

Слухайце размову цалкам у аўдыёверсіі або чытайце тэзісна ў вялікім скароце ніжэй.

Гарады і псіхалагічныя патрэбы

Гарады мусяць адаптавацца і пад фізічныя, і пад псіхалагічныя патрэбы мясцовых жыхароў і жыхарак, кажа Ілонай Эльяшэвіч. Калі казаць менавіта пра псіхалагічныя патрэбы, то варта паклапаціцца пра яркія колеры ў тыя перыяды, калі бракуе сонечнага святла. Калі мы ўспомнім, напрыклад, праспект Незалежнасці ў Мінску, на нас сапраўды можа напасці хандра і смутак. Шэрыя каменныя будынкі разам з такім самым шэрым небам сапраўды ціснуць псіхалагічна.

Тым часам цэнтр Гродна выгодна адрозніваецца: каляровыя дахі старой забудовы і бірузова-белы Фарны касцёл разбаўляюць агульную змрочнасць нават у самы шэры дзень.

Ілона кажа, што ў нашым клімаце варта прыўносіць яркія фарбы. Пры гэтым, вядома, колеравыя акцэнты трэба выкарыстоўваць з густам, а не ўпрыгожваць усе будынкі ўсімі колерамі вясёлкі.

Тое ж самае датычыцца зеляніны. Голыя дрэвы і кусты без прыкметы зялёнага лісця выглядаюць надзвычай сумна. Таму хвойныя расліны ці дрэвы з каляровымі галінамі таксама не пашкодзяць сваёй яркасцю. Адзінае, пры выбары канкрэтных раслін трэба ўлічваць біяразнастайнасць і тое, як гэтыя расліны будуць суіснаваць з флорай і фаўнай канкрэтнага горада.

Гарады і фізічныя патрэбы

У восеньска-зімовы перыяд для беларускіх гарадоў раптам становіцца актуальнай праблема моцнага ветру. Нават калі тэмпература паветра не занадта нізкая, праз моцны вецер гараджанам і гараджанкам становіцца вельмі некамфортна перасоўвацца. Ілона Эльяшэвіч кажа, што вецер звычайна «разгульвае» там, дзе ёсць шмат пляскатай адкрытай прасторы. Напрыклад, палі ці плошчы — гэта самыя ветравыя месцы. Тым часам, калі для ветра ёсць пэўныя перашкоды — будынкі, дрэвы, агароджы і адмысловыя дэталі фасадаў, — шпацыраваць у такім месцы нашмат больш прыемна. У ідэале ў горадзе ўвогуле не мусіць быць велізарных адкрытых прастор.

Тым часам улетку, калі тэмпература падымаецца вышэй за 30 градусаў, важна, каб у горадзе было як мага больш вады і зеляніны. Не сакрэт, што ў парках і ля вадаёмаў заўсёды значна халадней, чым на праспектах. Гарадскія фантаны ў гэтыя часы становяцца не столькі дэкаратыўным элементам, але дапамагаюць ахаладзіцца навакольным аб’ектам.