Фестываль вулічнага мастацтва ў дзявяты раз пройдзе ў Гродне 31 ліпеня. Стваральніца і дырэктарка праекта Анастасія Роўба і PR-менеджарка Яна Вараб’ёва распавялі Hrodna.life, з чаго ўсё пачыналася і чаму фестываль у гэтым годзе не адмянілі з-за каранавіруса.
Мерапрыемства ў гэтым годзе будзе анлайнавым: у сацсетках запусцяць трансляцыю з цэнтра Гродна і відэаўключэнні артыстаў з розных гарадоў і краін. З афлайна засталіся толькі стэнды і скульптуры, расстаўленыя напярэдадні па горадзе. Яны будуць нагадваць пра мінулыя гады.
«Будзе фестываль — значыць, лета адбылося»
Тое, што фестываль будзе праходзіць у нязвыклым фармаце, арганізатары вырашылі яшчэ ў красавіку. Адмяняць яго не захацелі як мінімум для таго, каб не адсоўваць набліжэнне 10-га юбілейнага фестывалю.
«Калі мы ўсталёўвалі арт-аб'екты, да нас падыходзілі гараджане са словамі: „нарэшце будзе Біг-Міні-фестываль — значыць, лета адбылося“. Нам даводзілася ім тлумачыць, што ў гэтым годзе не будзе мерапрыемства ў звыклым фармаце», — распавядае Наста Роўба.
Пры гэтым, паводле яе слоў, многія артысты гатовыя былі прыехаць у Гродна, нават нягледзячы на сітуацыю, якая склалася.
Першы фестываль: «чыста па фану»
За гады існавання фестываль з аматарскай студэнцкай тусоўкі, зробленай зусім без вопыту і профільнай адукацыі, перарос у міжнароднае свята з сотнямі ўдзельнікаў і тысячамі гасцей і гледачоў. Пры гэтым, як прызнаецца Анастасія Роўба, фестываль хутчэй атрымаўся выпадкова і рабіўся «чыста па фану».
«Узімку 2012 году разам з тэатрам агню Ergo Bibamus мы правялі невялікае мерапрыемства для хлопчыкаў і дзяўчынак, якія займаюцца фаер шоў», — успамінае Наста.
Падзея атрымала нядрэнны рэзананс і каманда вырашыла паспрабаваць зрабіць нешта яшчэ. Усё арганізавалі за паўтара-два месяцы і ўжо ў красавіку 2012 года правялі першы міні-фэст.
«Выдаткавалі на яго каля 100 долараў. Займалася гэтым усяго пяць чалавек», — кажа Наста.
Кінуць выклік самой сабе
Адразу стала ясна, што для развіцця трэба атрымаць падтрымку мясцовых уладаў, кажа Наста. Арганізатары адправіліся ў гарвыканкам — там ідэю ўхвалілі. Ужо другі па ліку фестываль прайшоў пры падтрымцы мясцовых уладаў. Пазней да арганізацыі падключыўся і гарадскі цэнтр культуры.
«Было складана сябе паднесці, прадставіць праект. Тым больш, што сярод нас не было рэжысёраў ці іншых прадстаўнікоў гэтай сферы», — успамінае Анастасія першыя фэсты, калі арганізатары яшчэ былі студэнтамі.
Нягледзячы на стомленасць, якая назапашваецца за час падрыхтоўкі і правядзення фестывалю, Анастасіі ніколі не хацелася кінуць задуманае. Яна кажа, што кожны год такім чынам сама сабе кідае выклік.
«Пасля завяршэння фестывалю пачынаецца падрыхтоўка да наступнага. Ідучы па горадзе, ты воляй-няволяй заўважаеш новыя цікавыя лакацыі, якія ты яшчэ не выкарыстаў. Ці ты проста гартаеш Instagram, выпадкова заўважаеш якога-небудзь артыста і адразу разумееш, што табе трэба прывезці яго ў Гродна. Актыўная фаза падрыхтоўкі пачынаецца за тры месяцы да мерапрыемства», — кажа Наста.
Нейкі час фестываль вулічнага мастацтва праводзілі ў рамках Фестывалю нацыянальных культур або Дня моладзі. Праз пару гадоў арганізатары даказалі ўладам, што фэст трэба рабіць цалкам самастойным. І ў гэтым годзе Фестываль нацыянальных культур адмянілі з-за пандэміі, а Біг-міні-фестываль застаўся, хай і ў іншым фармаце.
«Працаваць з замежнікамі з Еўропы нашмат складаней»
Самым складаным і маштабным Наста называе сёмы фестываль: тады была максімальная колькасць удзельнікаў, сярод іх шмат замежнікаў. У фестывалі ўзялі ўдзел прыкладна 300 чалавек з 60 калектываў, якія прыехалі з 6 краін. Пры гэтым заявак на ўдзел у фестывалі прыходзіць у 2−3 разы больш.
Падлічыць дакладную колькасць наведвальнікаў канцэртаў немагчыма — няма ніякіх квіткоў або пропускаў. Артысты ўдзельнічаюць без ганарараў. Арганізатары аплочваюць толькі пражыванне і праезд. Адзіная магчымасць для выступоўцаў зарабіць падчас фестывалю — збіраць «у шапку».
Самымі «дарагімі» ўдзельнікамі за ўсе папярэднія фестывалі былі артысты з Краснадара: выдаткі на дарогу склалі каля 1800 долараў.
«Працаваць з замежнікамі з Еўропы было крыху больш складана, чым з беларусамі, украінцамі або расійцамі. Гэта быў досвед працы з мытняй: мы, як арганізатары, павінны былі пра ўсё паклапаціцца. Як высветлілася, яны [замежнікі] прывезлі з сабой вельмі шмат лішняга, што мы маглі б даць ім тут».
«Глеба для развіцця сваіх ідэй»
У 2018 годзе да каманды арганізатараў далучылася PR-менеджарка Яна Вараб’ёва. Тады Наста проста папрасіла яе дапамагчы з прэс-рэлізам.
«Пагадзілася дапамагчы і зразумела, што ўсё робіцца не так. Усё можна і трэба было палепшыць. Тэкст, у якім мяне папрасілі выправіць памылкі, у выніку я цалкам перапісала», — успамінае Яна. Ёй хацелася нешта рабіць яшчэ і таму, што тэма мастацтва ёй блізкая.
«Тут я магу не толькі выказаць штосьці з дапамогай тэксту, але і прыйсці і прыдумаць які-небудзь арт-аб'ект, зрабіць яго, рэалізаваць сябе ў творчасці. Гэта вельмі ўрадлівая глеба для развіцця ўласных ідэй», — кажа Яна.
Ужо плануюць наступны фестываль
Юбілейны 10-ы фестываль павінен прайсці ў 2021 годзе ў звыклым фармаце.
«Пакуль мы толькі абмяркоўваем канцэпцыю, але хочацца, каб гэта быў новы ўзровень. У той жа час дзясяты фестываль гэта і падвядзенне нейкіх вынікаў. Многія, хто выступаў на першых фестывалях, цяпер дасягнулі небывалых вышынь, для іх гэта была своеасаблівая стартавая пляцоўка. Напрыклад, як Nizkiz і Intelligency,
якіх мы пастараемся прывезці на юбілейны фэст і ўспомніць самае лепшае», — кажа Яна.
Чытайце таксама: Ідэі, улады і 20 хвілін кайфу. У Гродне абмеркавалі «права на горад»
